" ANAGAT "

"ANAGAT"

 " ANAGAT " the word itself has very deep and depth meaning. But I don't want to revel the  exact meaning of ANAGAT in the very beginning. But First of all, I would like to give  the interpretation for this word-ANAGAT in the words of the author-Harindra Dave, ANAGAT means.............

   " પ્રેમ પણ જીવનની માફક પાત્ર હેઠળના દીવા જેવો છે: એ પાત્ર હેઠળ જે કઈ છે એ અનાગત છે. પાત્ર ઉંચકો તો દીવો રાણો થયો છે કે હજી ટમટમે છે તેનો ખ્યાલ આવે પણ આપણે અનાગતના ભયથી એ પાત્રને ઉંચકતા ડરીએ છીએ."

 

The very beautiful and with the meaning of meaninglessness, with the best concept of the creation,  the author Harindra Dave gives the best novel - "Anagat". It has not only story, but also life of them, to whom with you are introduced and may be also visited in your own life. As Quasimodo says........

                                                     "In vain you search in the dust;

                                                      Poor hand, the city is dead! "

 The whole story depicts the fear of life that , what will hapeen, if we have further life ? The author Harindra Dave gives the best idea of absurdity and  how the circle of life is going on. The novel has three main characters are..... Alok-Protagonist of the novel, Kristin Walverth-Heroine of the novel and Manjari-Sub-heroine of the novel. There are also some important and notable characters are Jamna, Mahervan, Pilu, Chhanalal (Chhanalal is a person, for whom we can say that - HUMAN LIVES IN PAST AND IS ACTING IN PRESENT), Shyavksh, Garudi and many other minor characters plays important role in the novel.

 In our life we all must have to play a 'Mono Act' if we want to tell  or to  revel the truth. Harindra Dave gives the very effective and impressive line through the novel - "Anagat" that........

 "સત્યને છુપાવી શકાય - પણ સત્યને છડેચોક પ્રકટ કરવું હોય ત્યારે નાટક કરવું પડે છે. ભાગ્યે જ કોઈમાં આવું નાટક કરવાની હિમ્મત હોય છે."    

             

The novel starts with the deeper and fearful concept that, Alok knows that may be this last 48 hours of his life, is the last 48 hours of his life,  but the tragedy is that, even you and I,  don't know that what's the moment will be the last moment of our life! As Garudi says to Alok that.....

"બાબુ, જિંદગી બહુ વ્હાલી છે? તમને ૪૮ કલાકની જિંદગી મળી છે - અમારું તો કોણ જાણે? એક ક્ષણ પછીય આવરદા પૂરી થાય. આવી જિંદગી ભાગ્યશાળીને જ મળે."

The novel reflects the best quonotation  of the alternative changes of not only human life, but also the constant changes of whole the world that......

 "રાત્રે પોતે સુતો હતો ત્યાં જ જાગ્યો છે કે કેમ એની વિમાસણમાં એ આસપાસ જોઈ રહ્યો."

And author puts the best line in the middle of the novel that.....

 "સાહેબ, હવે દુનિયા બદલાઈ ગઈ. દિલવાળા માણસો ન રહ્યા. પહેલા લોકો દારુ પીવા આવતા ત્યારે દારુ પીને દુનિયાને ભૂલી જતા. હવે દુનિયાને છેતરવા માટે લોકો દારુ પીવે છે. એ પીનારાઓ પણ ગયા. આ ગામમાં બધા જીવ વિનાના માણસો રહે છે. આખું પીપ ગટગટાવીને ચેનથી ગપ્પા મારતા માણસો જોયા છે: હવે તો એકાદ ગ્લાસમાં માંસ એલફેલ બોલવા લાગે છે...."

   

 What's the meaning of agony, which is  within, what's the result may be come out from the aloneness and the cruelty of ocean of 'Urad' that, ......

"જોખમી? નાં રે- આમ ને આમ ચાર ફ્લાર્ગ સુધી ચાલ્યા જાઓ- માત્ર ગોઠણ સુધી નું પાણી. આપઘાત કરવા ગયા હો તો આટલું ચાલો ત્યાં વિચાર બદલાઈ જાય ......."

Think yourself :- How do you feel if the person is not living suddenly with you, with whom you have got too much anger and also have told to that one, please, never come in front of me! and the moment comes to the very next that, that one person is not alive. There is two different side of the self hatred that Remorse and Repent. And only because of this repent, one can never alive. In this moment, death is also not able to satisfy the human soul and that's why, suicide is also not answer, Because............

"સાગરના ખારા પાણી એના શ્વાસોની નળીમાં ધીરે ધીરે વહેતા થશે, એ રૂંધાતા શ્વાસે પ્રાણ ને વિદાય આપશે, એ પહેલા શું શું નહી થાય? પગમાં દરિયાના જીવોએ નીચેની રેતીમાં કરેલી આકૃતિઓનો ભીનો ખૂંચતો સ્પર્શ એની ચેતનાને બધીર બનાવી રહ્યો હતો......"

As we all know that, the beauty and the charm of something or someone can never be die. But it's also reality that the soul can not be able to stay forever! And only because of this harsh reality of life, the village "Urad" is also losses the soul of it's beauty, as writer says........

                       "હા.......ગામ મજાનું છે; પણ હવે એનો જીવ જતો રહ્યો છે-"

We can find the best concept of the life of second bank,  the understanding level , the truth of truth,  the worthy to note that, in one or other way we all are cheating our selves, and feelings , and how feelings plays the biggest role in the human life, which is totally absurd, as in the last it has no meaning , because the single and only truth and fact of life is - "Death". 

As  we can find in the novel that.....

"જે મૃત્યુની તરફ જઈ રહ્યું છે એ જ તો જીવન છે. જે ક્યાંય નથી જતું એ કદાચ જડતા જ ન હોય?"

There comes a time in our life, where we find that,  how beautiful world will be creates for us, if we have covered that moment for a life long. But at this surface level, we forgets that........

"બહારના લય પામી રહેલા, નિષ્પ્રાણ બની રહેલા વાતાવરણમાં આ માણસ અંદરથી જીવતો હતો. બીજા કોઈ જીવંત વાતાવરણમાં આ માણસ કદાચ કઈ નું કઈ બની ગયો હોત."

       The very important thing is that , how many times we are dying in our single life? Because only the death of body is not only death. Here I remembe one famous shayari that...........

                        "સાંસો કે સિલસીલે કો નાં દો જિંદગી કા નામ;

               જીને કે બાવજૂદ ભી મર જાતે હૈ કુછ લોગ! "

  We can imagine the confidence level of trust from the words of Alok that......

 "તમે કોણ છો એ હું ન જાણું, તમે કેવા છો એ વિશે હું તદ્દન સ્પષ્ટ છું. કોઈના અંગત જીવનમાં રસ લેવો એ ભદ્ર માણસનું લક્ષણ નથી, પરંતુ આ શરાબના ઘૂંટથી તમને કેફ નથી ચડતો-માત્ર તમારી આસપાસનું ઉદાસીનું પારદર્શક વાતાવરણ એથી વધુ ઘેરું બને છે. એની પારદર્શક્તા ઘટે છે."

 And as Kristin says......

"તમે જોઇને દુખી થયા, આલોક. એમને એ માણવાનું હતું....એ મને ચાહતા હતા... મારા રૂપ પર દુનિયામાં કોઈ જોઈ ન શકે એવા સ્થળે કુદરતે વિકૃતિની મહોર મારી છે. એ મારી સાથે રહેતા અને દુખી થતા."

When we are doing something wrong or something different, which may become the reason of someone's pain, we comes in the guilt consciousness from within. We all know that, that must not be happened, but what's the matter of that, which is already exist!

Harindra Dave  puts the question in front of us that, what LOVE exactly it is? because there is the biggest question is that, whether there is love is exactly exist or not! And if there is love exist then from whom and why and if that is love, then why we are doing such kinds of actions in our life. Or the matter  maybe  is that, we have no idea for that particular idea for that - "What is LOVE? "As Kristin says.......

"હું જે લાગણી અનુભવું છું એને પ્રેમ કહેવાય કે કેમ એ પણ હું જાણતી નથી..... પ્રેમ એટલે ચોક્કસ વાતાવરણ સાથેનો કરાર. પણ એ વાતાવરણ સાથેનો કરાર. પણ એ વાતાવરણ તરફ ન જવા જેટલા સજાગ આપણે બંને હતા, અને સજાગ માણસો પ્રેમ નથી કરી શકતા,આલોક! સજાગ માણસો જીવી પણ નથી શકતા!"

         

 Harindra Dve puts the second important question in front of us that, what will happen, if we have got the the exactly solution of our life? Untill we get the idea of our life or the perfect reason of our life, we have the charm of our life, as it is said that........

               "ગુંચ જીવનની જ્યારે ઉકેલાઈ જાય છે,    

          માત્ર દોરાઓ જ હાથ માં રહી જાય છે!"

There is always two ends of our life.

 (1) Reality and (2) Fact. And the last wish of Alok has thrilled to Kristan that.......

" આલોક અસહ્ય વેદના વચ્ચે આથી આ શબ્દો બોલી રહ્યો છે, પણ આલોકની છેલ્લી વિનંતિએ એને ખળભળાવી દીધી. આ પ્રેમની કબુલાત હતી? સ્પર્શની ઝંખના હતી? કે માત્ર અનુકંપાનો વિસ્તાર જ હતો?"

 

And the absurdity of life is reflects through two or three wonderful quotes of Harindra Dave, these are...........

 - "કોઈક ક્ષણ વીતી જાય, પછી એ ક્ષણ ન આવી હોય તો કેટલું સારું થાત એવું થાય છે..."

- "હરેક ઘડીએ ઓગળતા આઈસબર્ગ પર ઉભેલો આજનો માણસ કઈ મીનીટે એને દરિયામાં ડૂબી જવું પડશે એની જ વાટ જુએ છે....."

Harindra Dave puts the novel with the open end and the horrified and thrilling and fearful thought of the Kristin that.......

" મૃત્યુ પામતા માણસની ગમે તેવી ઈચ્છા પાર પાડવી જોઈએ, આલોક, પણ માનો કે તમે .........."

"માનો કે તમે જીવી ગયા તો.....

 In short, we can say that...

through the novel - ANAGAT , Harindra Dave gives the best idea of thinking and the perfect way of thinking that how, not only human action, but also the destiny is connected to the human life and the fate and reality plays the most important role in the human life.

 We can also conclude here that, 

 through the open ended novel-ANAGAT, author wants to ask us the very important and answerless question that.........."Why we are living?"  And the  biggest  question more than this is  that........"Whether we are living or not ?"

"EKALTA NA KINARA" by Chandrakant Bakshi

 "EKALTA NA KINARA"

  "EKALTA NA KINARA" is novel, written by Chandrakant Bakshi. This is the very beautiful novel which describes the the clear cut idea of loneliness, that two persons both are lonely but then even there is much difference in their loneliness. And the very beautiful question is asking to a human through the character of Neel that.....

  "સુખની વ્યાખ્યા શું? પ્રેમાળ પતી અથવા પત્ની, એક બેબી, ત્રણ રૂમનો ફ્લેટ, સ્વાસ્થ્ય, સ્થાયી આવક, થોડા નિકટના દોસ્તો, થોડા શોખો.........આટલામાં જ ઘણું ખરું સુખ આવી જતું હતુ, પણ સુખની વ્યાખ્યા શોધવા બેસવું એ પણ મૂર્ખતા હતી, બકવાસ હતો......હું સુખી હતો, પણ નીરા સુખી હતી? ભેજવાળી કોટડીમાં નીરાના ખોળામાં મારા દિવસભરના થાકનો ઈલાજ હતો અને નીરાના માનસિક થાક માટે? નીરાની આશાઓ માટે? ઇચ્છાઓ માટે? - અહી આખી જિંદગી કેટલી આસ્તે-આસ્તે , કેન્સરની જેમ, જીવી લેવાની હતી?"

The whole novel is described in the term "Stream of consciousness". As we all know that, Stream of consciousness, narrative technique in non-dramatic fiction intended to render the flow of myriad impressions - visual, auditory, physical, associative and subliminal - that imagine on the consciousness of an individual and form part of his awareness along with the trend of his rational thoughts.

Chandrakant Bakshi uses the stream-of-consciousness in this novel-"EKALTANA KINARA",  commonly uses the narrative techniques of interior monologue. While many sources use the term stream-of-consciousness and interior monologue as synonyms. But in a philosophical sense,.......  'Stream-of-consciousness is the subject-matter, while interior monologue is the technique for presenting it.

The novel-"EKALTANA KINARA" have two main characters are...Neera and Neel. There is also supportive and impressive character of Neel's friend - Rahul and Kavin. It has also effective description of various kinds of characters in the thought sequence of Neel. We can imagine the depth of the the novel from single sentence of Neel for Rahul that.....

"ઉર્દુના લગભગ દરેક મશહુર કવિ-શાયરના દીવાનો અને એનો પ્રિય લેખક હતો સઆદત હસન મન્ટો. એનો અને મન્ટોનો સંબંધ મદારી અને સાપ જેવો હતો."

Most effective and hammering thing is that, whole the novel passes in a single night, not contains also a single full night. The duration of the novel is only covers from 1 o'clock of night to midnight. In this  duration, the whole novel is about fragmental thoughts of Neel, and then even whole the thoughts are combined and related to each other. 

The very beautiful line quoted in this novel is that........

 "આજે હું ઘરમાં છું અને ઘરથી જુદો છું. બધી વસ્તુઓ અપ્રીચીતની જેમ મને જોઈ રહી છે અને હું સુઈ શકતો નથી.કંઈક ડર લાગી રહ્યો છે, વિચારો પ્ર કંઈક તોળાઈ રહ્યું છે, જે ગૂંગળાવી રહ્યું છે. માંસ ડરે છે. એકલો પડી જાય છે, વરાળ કાઢી શકતો નથી ત્યારે એને આવું કૈક થાય છે. અને રડી શકાય એટલું બધું દુઃખ પડ્યું નથી એની લાચારી પણ છે."

 The basic theme of the novel - "EKALTANA KINARA" is 'Communism' and 'Sex'. The novel has also the best concept of aimlessness and purposeless life of current time, as we all have not our real and ultimate goal and we are only killing our time. And because of this ......

 "જીવનમાં એકલતા વ્યાપી ગઈ હતી અને બંધિયાર પાણીમાં જીવતા માછલાની જેમ હું એ એકલતામાં જીવી રહ્યો હતો. એ પણ ધીરે-ધીરે માફક આવી રહી હતી. એકલતા વિના હું જીવી શકતો ન હતો."

It also shows that, how loneliness can save human beings and then even because of this loneliness, one can never satisfied himself or to anybody. It has awkward description, but not only awkward, but frightening awkward description of circumstances, as how agony creates within. In his(Neel) whole life, he lived as there is nothing, because every time it happens with him that........

                  "એમની ખરાબીઓ સમજવાની અને અમારા વિચારોના સંઘર્ષ શરુ થવાની ઉમર થાય એ પહેલા એમની જિંદગી બીડાઈ ગઈ."

"બબ્બે-ત્રણ-ત્રણ વર્ષે એક પરિવર્તન આવતું હતું; સ્કુલ બદલાતી હતી, અને મિત્રો બદલાતા હતા, વાતાવરણ બદલાઈ જતું હતું.તરવાની જગ્યાએ ક્રિકેટ આવી ગઈ, અંગ્રેજી સીનેમાઓ અને સ્ટેમ્પોની જગ્યાએ લાલ, લાલ દોસ્તો અટવાઈ ગયા. મારે ખાસ દોસ્તો હતા નહી, જે બનતા તે તરત તૂટી જતા".

Through this, Bakshi also put the biggest question of existance AND  opium of the people, as............... "એમાં સારા-ખોટનો સવાલ જ ન હતો, એમાં અસ્તિત્વનો પ્રશ્ન હતો."

            
Neel has the true perception of friendship, but he is also in the biggest conflict is in his own world that......

"મારાથી સત્ય બોલાતું નથી કારણ કે મારે દુનિયાભરથી દોસ્તી રાખવી છે. અને દોસ્તી બગાડવા માટે, દુશ્મની વહોરવા માટે સત્યથી વધુ અકસીર એક પણ સાધન નથી. મારી દુનિયામાં સત્ય કરતા દોસ્તો વધુ જરૂરી છે."

But think yourself :- "whether it is write or wrong that if one wants to destroy friendship or to build up eneminess, truth is a single and the best way?" Because all the materialistic way of our life is meaningless, as Neel sees.........

"છાપરાને કિનારે ચડીને જોયુ તો અમારા ગામનો સૌથી વધારે પૈસાદાર માંસ એના બાથરૂમમાં નાગો થઈને નાહી રહ્યો હતો. માણસ ક્યાં સુધી બેવકૂફ રહી શકે? ક્યાં સુધી?"

AS he also says ..... 
"થાય છે. હોય તો ખુબ મજા આવે. પણ નથી એનું બિલકુલ દુઃખ નથી."

Neel confesses in his own thoughts that......

"માનસિક ગ્રંથીઓથી નાસીપાસ થઇ જાવ એવો હું ન હતો , પણ મારી અતૃપ્ત ઇચ્છાઓ મને કોરી રહી હતી અને અમારી વચ્ચેના વધતા જતા અંતરનું ભાન થતું હતું. પારાવાર નિરાશા હતી. નિરાશામાંથી ગુસ્સો પેદા થતો અને ગુસ્સો જુદાઈ લાવતો અને જુદાઈ ધીરે ધીરે નિરાશામાં પરિણમતી."

And the result of it comes.....

                                "એકલતા આવતી ને માનસિક થાક લાગતો."

Worthy to be noted,
 Chandrakant Bakshi describes the quite opposite perception of Culcutta and Bengal from Sharad Babu(Shradchandra Chattopadhyay) describes in his novel like....."DEVDAS". The author does not intervance or at any rate intervance minimally, as no one does not tidy the vagaries of the mentle process into grammatical sentences or into a logical or coherent order.How loneliness is covered around the Neel, it can be seen in the thoughts of him that.......

"મારી આંખે, નીરા કોઈ દિવસ ,મને પ્રેમથી ભેટી નહતી, એ મને દિલ થી પ્રેમ કરતી નહતી, કદાચ એ મને દુર રાખવા માગતી હતી, એ પ્રેમ કરતા કરતા થાકી ગઈ હતી. હું હંમેશા એકલતા જ અનુભવતો, નીરાની હાજરીમાં પણ. નીરાની સાથે પથારીમાં સુઈ રહ્યા પછી પણ.નીરા મને સમજતી ન હતી, હું એને સમજતો હતો પણ એની જડતાનો ઈલાજ જડતો ન હતો."

Through the character of Neel, author attacks on the the satisfaction of humankind as.......

" સંતોષ અને સંતોષ વસ્તુ જ નકામી હતી. એ વસ્તુ જિંદગી પર કાટની જેમ જામી જાય છે અને જિંદગીનો પોલીશ ખતમ કરી નાખે છે.શાંતિ, માણસની ઇચ્છાઓ સળગતી હોય છે ત્યારે નથી મળી શકતી.હા, હું તો એકલતાના બહાના નીચે નીરાને અન્યાય કરતો હતો. મારી જિંદગી માંથી.........."        

And the exact core point of the novel is that, one can not easily defines that what exactly he/she wants or wants to avhieve, and only because of this.......

"બધું અને ઘણું ખરું એ બંને જુદી વસ્તુ છે.મારે ઘણું ખરું જોઈતું નથી અને બધાની હું ઈચ્છા રાખતો નથી. મારે એ બંને ની બાદબાકી જોઈએ છે. દરવાજો બંધ કરતા જ મારા અટકાવી રાખેલા વિચારો તૂટી પડ્યા-ફાટેલા બંધની જેમ. એકલતા મારી સાચી માનસિક સ્થિતિ હતી જ્યારે હું અશાંતિનો આનંદ અનુભવી શકતો. મારી અશાંતિ દુઃખરહિત હતી, અને એ અશાંતિમાંથી મને જવાબો મળતા હતા."

At the end he loses his conscious and thinks.....

"તુ મારી પાસે શેની આશા રાખે છે.નીરા?વફાદારીની.હું વફાદાર છું જ! હી. પણ મને વિશ્વાસ થઇ શકે એટલી વફાદારી તે કેળવી છે ખરી?"મારી જિંદગીની એ મોટામાં મોટી કરુણતા છે. કોઈના દિલમાં મારે માટે પ્રેમ નથી પેદા કરાવી શકતો."

This novel also shows perfectly the exact pain of over thinking that......

  "મારું એક બીમાર દિમાગ હતું, આડા આડા વિચારો કરીને બીમાર થઇ ગયેલું દિમાગ. વિચારોનું જ આ પરિણામ આવ્યું છે. હવે વિચાર કરતા પણ થાક લાગે છે. મારા મગજમાં વિચારો ફૂંકાતા હતા, જાતજાતના, ખરાબ અને મૂર્ખતાભર્યા. હું એકલતા દુર કરવા પરણ્યો હતો, અને એકલતાનું વ્યસન હજી છૂટતુ ન હતું."

Neel says that..........

"હું તારા ચહેરા ક શરીરને પરણ્યો નથી, તારી જિંદગીને પરણ્યો છું અને આપની જિંદગી દિવાળીના જીવડાઓ જેવી નથી જે પહેલા વરસાદની સાથે જન્મે છે અને વરસાદની એક મૌસમ જીવીને દિવાળી પર  બુઝાઈ જાય છે, પણ..... હું માણસના પ્રેમમાં અને છટપટતા, બળેલી પાંખો ફફડાવતા જીવડાઓના પ્રેમમાં ફર્ક સમજુ છું."

In the very last of the novel, author put the best quote that......

" એકલતા, એ જ માણસની ખરી સ્થિતિ હતી - ગર્ભાશયની એકલતા, મૌતની એકલતા, સ્ત્રી વિનાની પથારીઓની એકલતા, મંદિરોના ઘંટારવમાં ભેર મારી ગયેલા વિચારોની એકલતા...... જુદા જુદા સ્વરૂપોમાં માંસ જુદી જુદી રીતે જીવી લેતો હતો અને ઈલાજ શોધતો ફરતો હતો."

 After the discussion, we can say that.....

Author uses the narrative devices that attempts to give the written equivalent of the character's thought process, either in a loose interior monologue or in connection to his or her actions. This writing is usually regarded as a special form of interior monologue and it characterized by associative leaps in thought and lack of some or all punctuation.

In short,........
 it presents a character's thought directly, without the apparent intervention of     summarizing and selecting narrator.

                     

"Havama Koni Sugandh".

   "Havama Koni Sugandh".   

                      વો અફસાના જીસે અંજામ તકલાના ન હો મુમકીન,
                      ઉસે એક ખુબસુરત મોડ દેકર, છોડના અચ્છા !

  This  line is quoted by Mohammad Mankad in his very famous novel - "Havama Koni Sugandh". But he also confesses through the character of Ruchi that.......

  " કેટલાય અફસાના એવા હોય છે જેનો અંજામ ક્યારેય આવતો જ     નથી. એટલું જ નહીં પણ, તેને કોઈ ખુબસુરત મોડ પણ આપી શકતો નથી. એનાથી વધારે કરુણતા.............."

  

 The novel has 28 chapters. The story has only actions of 4 or 5 days(date 6 to 9). The whole story is narrated in the most usual kind of narrative, what we can called an 'Omnicient veiw'. That is to say that, he does not describes only the outward behaviour and actons of characters but also  their thoughts and feelings. The characters are Ruchi (wife of Pratish), Pratish, Umakaki (Aunty of Ruchi),  Mona (call girl), Dinu, Roy, Homi patel, Mebal (Friend of the call girl - Mona) Anit(lover of Ruchi), Lalu etc. 

 Auther has described very immpresively and effectivly loneliness, money power, power of love, lack of making decisions, how distance in  relation effects human mind and the important point is that auther says is that..... Changes can't change the situation. It's very difficult to accept but its the harsh reality of life is that, Man suffers only because of his doubts.He gives the very biggest concept of difference between female and male or man and women.

 Through the character of Ruchi, writer wants to show that, may be years go by, months go by, days go by, but one can never forget which he wants to forget! After her marriage, she has no any kind of contact with Anit, then even suddenly in  every words of his husband - Pratish, she remembers Anit........

 "અનિત.....હવે તો એક નામ માત્ર છે, એ જીવનકથામાં આવેલું માત્ર એક નામ.....પણ હજી એ નામ ભુલ્યુ ભુલાતું નહોતું."

The whole story is around to that Dinu wants to tack off Ruchi's 10 lakh Rupees which is also not debited in Ruchi's Bank account. Then even, Dinu hires two high criminals and wants to take away her 10 lakh rupees. But Ruchi is his cousin and that's why at the end he wants to refuses to criminals to kidnapped Ruchi, because he wants money,..........

      

                                                                     "રુચિ અને રૂપિયા વચ્ચે તે ઝૂલી રહ્યો હતો."

  ..............but he can never tolerate the murder of her sister,but now he is helpless. From 1st chapter to 14, author describes only the plan and setting for kidnapped of Ruchi and at this time, I mean suddenly after many years Ruchi constantly  misses her lover Anit. And when she  thinks about herself that......

  " અનિત યાદ આવી ગયો! અને એ યાદના સ્પર્શથી રૂંવે રૂંવે ફૂલો જાણે ફૂટવા લાગ્યા. પણ ક્યાં હશે અનિત! કોણ ચૂંટવાનું હતું ફૂલો! ખાલી હવામાં, ખીલી ખીલીને પમરાઈને, ખરી જવા માટે જ ખીલવાનું?"

  After a long time, when Ruchi meets her friend -  Manda, she says.......

 " એના મગજનું કઈ ઠેકાણું નહોતું. મને જોઈને ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડી પડ્યો હતો.અને એ ક્યારે રડે છે તું જાણે છે ને?"

 But Ruchi knows her limits and that's why she tells to herself that.... now she is wife of Pratish, and she must not cross her boundries! She brust out in thoughts of Anit as.....

"વિચારો તો એ પોતાના જ કરતી હતી, કારણ કે પોતાની જાતથી અનિતનું કોઈ જુદું અસ્તિત્વ હોય એમ લાગતું ન હતું. પોતાના વિચારો કરતી વખતે, સાથે જ તે યાદ આવી જતો હતો. તેને યાદ કરવો પડતો નહોતો."

But the real matter is that Pratish also loves another girl - Mona but even Pratish also don't know that Mona cheates him as she is 'Call Girl'.But the conflict is that.......

 "રુચિ સાથે પ્રેમ કરતી વખતે તેને મોના સાંભરતી હતી અને મોના સાથે પ્રેમ કરતી વખતે રુચિ યાદ આવી જતી હતી. રુચિ જો મોના હોય તો! રુચિ જો મોના જેવી હોય તો!" 

  Thus, he is in conflict and because of his lakeness of making descision, he destroyes his precious life. Because love is only businees for Mona.

Through  character of Roy, author says.....

 "કેટલાક અનુભવો માણસને આખાને આખા બદલી નાખે છે. પણ .... પછી બદલાઈ જવાથી પણ શું?"

It is the whole story of intigrue then even it is full of love story and it leads us to the tragic end as......

"બધી સફરમાં માનવી માટે સૌથી આકરી સફર, આ સમયની સફર જ હતી.

અનિતને રુચીની નિર્દોષતાની ખબર હતી અને રુચીને અનિતના પ્રેમની ખબર હતી, છતાં બંને સાવ જુદી જ રીતે વર્તયાં હતા !"

Dinu also comes in shock, when Roy (Anit himself is Roy) asks too much  questions about Ruchi he thinks that.......

                   " આ અજાણ્યા માણસને રુચિમાં કેમ રસ છે? રુચિ સાથે કઈ......"

In this novel, author says us through Anit, very beautiful line that..........

" આહ, માણસ બધું જ કરી શકે છે. કોઈ સાથે લડી-ઝઘડી શકે છે, પણ તેને પોતાની સાથે પ્રેમથી વાત કરવા મજબુર કરી શકતો નથી! બીજી કોઈ ઈચ્છા નથી હવે. એકાદ-બે શબ્દ, એકાદ-બે નજર, એકાદ-બે સ્મિત, જિંદગી ધન્ય થઇ જાય, રુચિ !"

In short, we can say that........

" જિંદગીની એક વિચિત્રતા છે કે, મોટા ઝઘડાઓ પાછળ સાવ નજીવા કારણો જ હોય છે. તે  નિવારી શકાય તેવા હોય છે. પણ ઝઘડતી વખતે દરેક પક્ષ માત્ર ઝઘડવાના જ તોરમાં હોય છે.  ઝઘડા દ્વારા જ તે પોતાનું મહત્વ સ્થાપિત કરવા મથે છે, પરિણામે પાછળ માત્ર કડવાશ અને અફસોસ જ રહી જતા હોય છે."

              

 અબ કિસકીકી થી ઉસ વકત ખતા, યાદ નહીં,

કિસ તરહસે હુએ હમ જુદા, યાદ નહીં,

હૈ યાદ વો ગુફ્તગુકી તલખી લેકિન ;

આઝાદ, વો ગુફ્તગુ થી ક્યાં યાદ નહીં !

               અને બસ, કોને ખબર છે કે  જેનું મોઢું પણ જોવાની ના પડી દીધી હોય એ ચહેરો જોવા માટે કેટકેકલું તળવળવા છતાંય જોવા પણ ના મળે અને માત્ર હવામાં રહેલી એની સુંગન્ધ ને માણી ને જ આ જીવનના દિવસોને પસાર કરવા પડે !

"DEVDAS"

                                                               

                                            "Devdas"

 

 First of all, before discussing about the Novel - "Devdas" written by Sharadchandra Chattopadhyay (Sharad Babu) , I would like to thank Ramanlal Soni who translated the the Bengali Novel "Devdas" in gujarati. Only because of this translation, we are able to read the beautiful Tragedy-Devdas. 

We can also say that Sharad Babu is not only the writer of Bengal, not only the writer of India but also the 'Biggest Man of Tragedy' of the world.

This novel contains sixteen chapters. The whole novel is described in omniscient view and plain narrative.In this novel, we can find very intrusting and unanswerable characters. Parvati , Chandramukhi and Devdas are three main characters in this novel. Moreover, Narayan Mukharji - father of Devdas, Nilkanth Chakravarti - father of Parvati, Dharmdas, Bhuvnmohan Chaudhari - husband of Parvati, Mahendra,Yashoda and vinodlal -children of Bhuvan Chaudhari and the friend of Devdas - Chunibabu and etc. These all the characters are well portrayed in the novel by Sharad Babu.

           
 The character of Devdas is the symbol of the man, who spoil his own life with his own hand because he has the lack of making decision at right time and right place. And only because of this lackness he destroy his whole life.  But it's also true that he is the man who loves Parvati and he is not able to forget his beloved.

When the parents of Devdas refuses to marry with Parvati because she is the daughter of Chakrvarti Family as per believe that they took cash or other extra things from the boy's parents, he can't bear  and when Parvati's friend-Manorama says her that now Parvati can't do anything about this, Parvati says...... 
"મનોદીદી, તું અમસ્તી માથામાં સિંદૂર પુરે છે. કોને સ્વામી કહેવાય એ જાણતી પણ      નથી ! તેઓ મારા સ્વામી ન હોત, મારી બધી લજ્જા, શરમથી પર ન હોત તો હું આમ મરવા બેસત નહીં. તે સિવાય, દીદી માણસ જયારે મરવા બેસે ત્યારે તે વિચારી જુએ છે કે ઝેર કડવું છે કે ગળ્યું? "

         

   And that's why she added to Devdas that......

"મારા ક્લન્કની વાત કરો છો? ના, મને એમાં ક્લન્ક નથી. તમારી પાસે ગુપ્ત રીતે આવી હતી એટલા માટે જો મારી નિંદા થતી હોય તો નિંદા મને અડકી પણ શકે નહીં."

Sharad Babu says that, When human comes in conflict and consequences he can't go anywhere and anyway. And as same happens with Parvati that......

 "એમાં આશા કેટલી છે અને નિરાશા કેટલી છે. તોપણ એક વાત તો છે જ, કે માણસ ગમે તેવા દુ:ખ ને સમયે જયારે આશાનિરાશાનો કાંઠો-કિનારો જોવા પણ ન પામે, ત્યારે પણ દુર્બળ મન ખુબ બીતું બીતું પણ આશા તરફ જ ઢળી, તેને જ વળગી રહે છે."

  And the climax of the tragedy comes across us when Devdas writes letter to Parvati in coming exaggerative perception that.......

" આજે બે દિવસ થયા મને તારા જ વિચાર આવ્યા કર્યા છે. પિતામાતા કોઈની ઈચ્છા નથી કે , આપણા લગ્ન થાય.તને સુખી કરવા જતા તેમને આવડો મોટો આઘાત આપવો પડે- એ મારાથી બને એમ નથી. તે ઉપરાંત, તેમની વિરુદ્ધ એ કામ હું કરું જ શી રીતે? હવે કદી કાગળ લખીશ એમ આજે તો લાગતું નથી.તેથી આ કાગળ માં જ લખું છું. રાતની વાત યાદ કરીને હું ખુબ કલેશ પામું છું.કારણ કે તારા જેવી ગર્વિતાને એમ કરતા પહેલા કેટલું ભારે દુ:ખ થયું હશે એ હું જાણું છું.

  બીજી એક વાત- તને હું ખુબ ચાહતો હોઉં, એવું કદી મને લાગ્યું જ નથી, આજ પણ તારા માટે મારા હ્દયમાં અપાર વ્યથા પામું છું એમ પણ નથી. માત્ર એનું જ મને દુ:ખ થાય છે કે, તું મારે કારણે દુઃખી થઈશ. પ્રયત્ન કરીને મને ભૂલી જજે; અને આંતરિક આશીર્વાદ આપું છું કે તું એમાં સફળ જજે."

 And when Parvti marries with Bhuvanbabu, Devdas couldn't bear because he loved Parvati too much and at Kalkatta he started  drinking 'Daru' unlimited and at that time he meet the woman, who is the the symbol of real survival - Chandramukhi. Chandramukhi loves Devdas but Devdas never appericiate her because he knows that he can never give her position of Parvati. He never expresses his love for Chandramukhi but he can't stop his heart to fall in love with Chandramukhi. And Devdas says..........

     
   " હું કઈ જીરવવાને દારૂ પીતો નથી, પણ અહીં રહેવું છે એટલે પીઉં છું."

          "જો કદી પણ દારૂ છોડું- જોકે છોડવાનો નથી, - તો પછી કઈ અહીં કોઈ દી આવવાનો નથી. ભારે દુઃખમાં દારૂ શરૂ કર્યો હતો, મારી વિપદનો, દુઃખનો એક એ બધું! બીજી તું - તને ભૂલી શકતો નથી, છોડી શકતો નથી."

And Devdas's mentle condition effected to his physical strength, and he losses his control from his ownself.The circumstances comes around to him that he can't forget Parvati and also not able to accept Chandramukhi. Chandramukhi is the symbol of true love that she also knows that Devdas can't give her love back to her in this life, then even she loves her without any kind of acceptation.So, she hates her ownself.she says.....

 " વચ્ચે-વચ્ચે નશાના ઘેનમાં તમારા મોઢે અનેક વાતો સાંભળી છે.પણ તેમ છતાંય મને ખાતરી પડતી નથી કે પાર્વતી એ તમને છેતર્યા છે: ઉલટું, એમ લાગે છે કે તમે પોતે જ પોતાને છેતર્યાં છે. 

        કેમકે  ........આ જીવનમાં સ્નેહનો વેપાર ઘણો વખત કર્યો છે, પણ માત્ર એક જ વાર 'સ્નેહ' કર્યો છે."

 In this sense, we can say that Devdas's love is not his strength but it's his weakeness and this weakness leads him to the tragic end. In the last meeting with Chandramukhi, Devdas says that...........

"તમારા બેમાં કેટલો બધો ફેર છે, ને પાછો કેટલો મેળ છે! એક જણ ગર્વિતા, ઉદ્ધત! બીજી કેટલી શાંત, કેટલી સંયમી; એનાથી કશું સહન થતું નથી અને તું કેટલું સહન કરે છે! તેને કેટલો યશ, કેટલી કીર્તિ અને તારે કેટલું કલંક! બધા જ એના પર કેવો પ્રેમ રાખે છે, અને તને કોઈ ચાહતું નથી, તો પણ હું ચાહું છું, ચાહું જ છું."

       "પાપ-પુણ્યનો ન્યાયાધીશ તને શો ન્યાય આપશે એ હું જાણતો નથી! પણ, મૃત્યુ પછી જો ફરી મિલન થાય તો તારાથી અળગો હું રહી શકીશ નહીં"

He feels that there is nothing for him in this world and he takes his last breathe in 'Hatipota' infront of the Bhuvndas's Haveli. When he dies, he wants to see only single time to Parvati, as he promised her. But he dies at night  and Parvati gets this news at morning. But the important thing to be noted is that, he feels that only the character of Chandramukhi is proudable for him and tears falls down from his eyes.

 Really, we can also say that the 'Death of Devdas is the Death without Witness" and I think there is no bigger pain than this.

As it is said that.....

                                    "Who loves truly, must survives and tolerate!"

Thus, Sharad Babu has beautifully designed the picture of love tragedy, and there is always stand lake of words to praise him that he gave us the greatest tragedy-Devdas.

 Because......

 'Devdas is not only tragedy of love, or Devdas, or Chandramukhi, or Parvati, but its the tragedy of all human life who loves someone and only because of own foolishness and the lack of understanding level and due to it, they have to loses their love!"